Mini guide informatie design

Van grottekening tot informatie-design

Datavisualisatie is hot. Datavisualisatie klinkt nieuw, maar startte vroeg. Ergens vanaf het jaar 150.000 voor Christus tekende de mens al op de wanden van grotten. Nee, niet om een bedrijfsplan inzichtelijk te maken of een presentatie aan te scherpen, maar waarom dan wel? De meest gangbare theorie is volgens wetenschappers dat de mannen voordat ze gingen jagen, visualiseerden op welk dier ze dat gingen doen. De tekening op de muur maakte het soort dier inzichtelijk en voor iedereen te begrijpen. Duizenden jaren later draait het nog steeds om dat inzicht. Er is veel geschreven over datavisualisatie of beter gezegd het designen van informatie. Wat is belangrijk om te weten?

Het grote waarom

We zijn van nature visueel ingesteld. Een beeld zegt tenslotte meer dan duizend woorden. Ons visuele systeem zoekt altijd naar patronen. Datavisualisatie komt aan deze wens tegemoet. Blijft dan al het gevisualiseerde zomaar hangen? Zeker niet! Zonder verhaal en juiste vorm kan je nog zo mooi visualiseren, maar is het effect van jouw communicatie zoek. Het begint altijd met het afvragen van het waarom, net als bij die allereerste tekening.

Wat is het probleem?

We hebben dieren nodig voor voedsel en kleding om te overleven. We moeten samen afspreken op welk dier we gaan jagen, maar hoe zorgen we dat iedereen achter hetzelfde beest aanrent?

Wat is de oplossing?

We tekenen het dier waarop we willen jagen, zodat iedereen ongeacht taalbarrière, achter hetzelfde beest aanrent.

De kracht van datavisualisatie

Als we visueel communiceren wordt data toegankelijker en beter te begrijpen. Hoe dat werkt? We laten het zien in drie afbeeldingen.

1 Complexe vormen bekijken, kost ons brein moeite.

Hoe vaak komt het getal 5 in dit schema voor?

2 Coderen (repeterende beeldtaal geven aan data) vergemakkelijkt dit proces

.

3 Als we de informatie weergeven in een grafiek is de informatie nóg beter te verwerken:

4 Als we de informatie ook nog eens ordenen zijn we helemaal goed bezig:

Van toen…

Het ordenen van data konden we in de loop der eeuwen steeds beter. Toen Descartes in de 17e eeuw het werken met assen bedacht, was de basis definitief gelegd. In de eeuw daarna kwam Willam Playfair op het slimme idee om lijnen te trekken tussen de assen, waardoor de eerste visuele grafieken verschenen. Uit dit pientere brein volgden later ook de bar chart en de pie chart. De bekende staaf- en taartdiagrammen die we vandaag de dag nog overal terugzien (over die taart- of cirkeldiagram schreven we al eens eerder wat). Goed weergegeven data zette al eeuwen terug aan tot actie. De datakaart van epidemioloog John Snows redde in 1854 heel wat levens. Londen werd in dat jaar geteisterd door cholera. De gevallen bleven maar stijgen en de oorzaak bleef onbekend. Zijn kaart met daarop de 13 stippen van de pompen in de stad en de stippen van de 578 choleragevallen in de buurt van die waterbronnen, maakte het verband meer dan duidelijk. Een mijlpaal in de geschiedenis!

Naar nu…

Computertechnologie ontwikkelt zich razendsnel. Het verzamelen en opslaan van data groeit exponentieel mee. Floppydisks zijn vervangen door cloudtoepassingen met haast onbeperkte capaciteiten. We leven meer dan ooit in een data gedreven wereld. Om deze nieuw gegenereerde informatie en data te blijven begrijpen, wordt visualisatie steeds belangrijker. Om met de woorden van Stephen Few te spreken: “verleg de moeite van het begrijpen van de hersenen naar de ogen.” Data is niet langer het eigen terrein van ict’ers. Nee, data biedt waardevolle informatie. Info waarmee je vanaf verschillende afdelingen complete bedrijven kan sturen. De moderne wereld ziet meer en meer de symbiose tussen verhalen, vertalen en technisch analyseren om te komen tot het verkrijgen van inzicht. Het draait om hetzelfde principe als waar het lang geleden allemaal mee begon, alleen dan in een veel complexere wereld. Ook nu met de Corona pandemie zien we dat datavisualisatie wereldwijd ingezet wordt en gretig aftrek vindt. Het aantal besmettingen heeft een kleurcodering gekregen en iedereen weet in een fractie van seconde waar je maar beter even weg kan blijven.

Ik heb informatie, en dan?

Achter elk beeld, schuilt een verhaal. Een visualisatie heeft daarom een kop, romp en een staart. Oftewel een begin, midden en een eind als conclusie of CTA. Heb je de why en je verhaal te pakken? Kies dan de juiste vorm. Alberto Cairo noemt dit het visueel coderen van data. Zes zaken om je voor je aan de slag gaat af te vragen:

1. Kies slim Selecteer de beschikbare informatie kritisch, lang niet alle gegevens zijn relevant. Niet alles uit het arsenaal aan grafieken en diagrammen is bruikbaar in elk geval. Kies zorgvuldig wat past bij jouw data en achterliggend verhaal. (lees ook www.jaafdesign.nl/post/het-cirkeldiagram-een-goed-idee)

2. Deel logisch in Geef de data een logische plek, zoek naar verbanden (chronologisch bijvoorbeeld). Zorg dat de kijker makkelijk zaken kan vergelijken of snel het overzicht begrijpt door bijvoorbeeld de tijdlijn.

3. Versimpel Kies je informatie goed en kritisch. Zoals een kunstenaar een gevoel overbrengt met enkele kwaststreken, zo geeft jouw visualisatie van data snel de essentie weer.

4. Geef context Ga op zoek naar het ‘waarom’ en niet alleen het ‘wat’. Probeer de kijker zelf conclusies te laten trekken uit je visualisatie.

5. Speel met grootte Door met de grootte van vormen te spelen, navigeer je makkelijk door een visualisatie. Gebruik vormen en kleuren die passen bij jouw verhaal en help op die manier de kijker makkelijk door je informatie te gaan. Door grootte en kleur af te wisselen geef je belangrijkheid aan waardoor de informatie weer net wat sneller te interpreteren is.

6. Zoek naar juiste woorden Natuurlijk zeggen je visualisaties al veel, maar soms is alleen een afbeelding niet genoeg. Denk goed na over de bijbehorende teksten. Denk daarbij niet alleen aan de inhoud, maar ook aan de hoeveelheid woorden die moeten aansluiten en niet afleiden. Hoe beknopter de tekst, hoe moeilijker het is om goed te schrijven. Schroom niet om hiervoor een tekstschrijver aan te haken als je vast komt te zitten.

Het visualiseren van data draait niet om de juiste kleur van de grafiek. Datavisualisatie is complex en het startpunt vaak chaotisch. Wij helpen je graag om deze complexiteit te verminderen.

Zet jij deze oerkracht al in?

Wij helpen je graag verder!
hello@jaafdesign.nl
085 – 88 82 688